Gospodarka, historia i społeczeństwo

Myśl Marksa o pracy wiązała się z prymatem, jaki nadawał stosunkowi ekonomicznemu w określaniu przeszłości, teraźniejszości i przyszłości społeczeństwa. Akumulacja kapitału kształtuje system społeczny. Dla Marksa zmiana społeczna oznaczała konflikt między przeciwstawnymi interesami, napędzany w tle siłami ekonomicznymi. Stało się to inspiracją dla zbioru prac zwanych hipotezą konfliktu. W swoim ewolucyjnym modelu historii argumentował, że historia ludzkości zaczęła się od wolnej, produktywnej i twórczej pracy, która z biegiem czasu została wymuszona i odczłowieczona, trend najbardziej widoczny w kapitalizmie. Marks zauważył, że nie była to operacja celowa, w której żadna jednostka, a nawet państwo nie może przeciwstawić się siłom ekonomicznym.

Organizacja społeczeństwa zależy od środków produkcji. Środki produkcji to wszystko, co jest potrzebne do wytworzenia dóbr materialnych, czego przykładem jest ziemia, zasoby naturalne i technologia, ale nie praca ludzka. Stosunki produkcji to stosunki społeczne, w jakie wchodzą ludzie, nabywając i używając środków produkcji. Razem składają się one na proces produkcji, a Marks wyróżnił epoki historyczne pod względem sposobów produkcji. Marks rozróżnił bazę i nadbudowę, gdzie baza (lub podbudowa) to system ekonomiczny, a nadbudowa to system kulturowy i polityczny. Marks uważał to niedopasowanie między bazą ekonomiczną a nadbudową społeczną za główne źródło zakłóceń i konfliktów społecznych.

Zdjęcie 023B | Mural Diego Rivery przedstawiający Karola Marksa w Pałacu Narodowym w Mexico City | Wolfgang Sauber / Attribution-Share Alike 3.0 Unported, 2.5 Generic, 2.0 Generic and 1.0 Generic

Zdjęcie 023B | Mural Diego Rivery przedstawiający Karola Marksa w Pałacu Narodowym w Mexico City | Wolfgang Sauber / Attribution-Share Alike 3.0 Unported, 2.5 Generic, 2.0 Generic and 1.0 Generic

Autor : Tobias Lanslor

Referencje:

Historia komunizmu i marksizmu-leninizmu: Od jego początków do upadku

Ewolucja komunizmu: Od sprzed marksizmu do rewolucji rosyjskiej

Komentarze